- Układ nerwowy
- ośrodkowy
- mózgowie
- mózg
- śródmózgowie
- międzymózgowie
- kresomózgowie
- pień mózgu
- rdzeń przedłużony
- móżdżek
- rdzeń kręgowy
- obwodowy
- nerwy cząstkowe (12 par)
- nerwy rdzeniowe (31 par)
- nerwy układu autonomicznego
- Tkanka nerwowa = glej + komórka nerwowa
- czuciowe, ruchowe, kojarzeniowe
- bezosłonkowe, jednoosłonkowe, dwuosłonkowe
Budowa neuronu
- Synapsa
- Łuk odruchowy
Odruchy
- bezwarunkowe
- warunkowe - nabyte poprzez skojarzenie bodźca pierowtnie obojętnego z bodźcem wywołującym odruch)
- Ośrodkowy układ nerowy
- mózgowie
- rdzeń przedłużony - w którym znajdują się ośrodki kierujące odruchowymi czynnościami niezależnymi od woli (odruchy bezwarunkowe):
- ośr. oddechowe, regulujące prace serca, ciśnienie krwi
- żucie, połykanie, ssanie, wydzielanie śliny
- ośr. kojarzeniowe słuchu i równowagi oraz koordynacji ruchowej
- móżdzek - ośrodek kontroli, koordynacji i regulacji ruchów, utrzymuje równowagę ciała; 2 półkule + "robak"
- śródmózgowie -pierwotny ośrodek analizy wzroku i słuchu
- międzymózgowie - w tym podwzgórze, ośrodki nerwowe:
- głodu / sytości
- termoregulacji
- pragnienia
- agresji / ucieczki
- popędu płciowego i macierzyńskiego
- kresomózgowie - 2 półkule mózgowe pokryte korą mózgową (istota szara na zewnątrz, biała wewnątrz).
Kora mózgowa podzielona jest na płaty:
- czołowy (ośr. ruchowe)
- ciemieniowy (ośr. czucia skórnego)
- potyliczny (ośr. rozumienia wrażeń wzrokowych)
- skroniowy (ośr. rozumienia wrażeń słuchowych
- rdzeń kręgowy - istota biała na zewnątrz (tak jak w rdzeniu przedłużonm)
Układ ośrodkowy chroniony jest przez:
- skórę
- czaszkę (kręgłosłup)
- opony (twardówka, pajęczynówka, naczyniówka)
- płyn mózgowo-rdzeniowy
- Obwodowy układ nerwowy
- nerwy czaszkowe (12 par)
- unerwiają narządy zmysłów, mięśnie i gruczoły okolic głowy
- np. nerw błędny (serce, narządy oddechowe, przewód pokarmowy)
- nerwy rdzeniowe (31 par)
- unerwiają skórę, mieśnie, układ naczyniowy, narządy wewnętrzne
- 8 par nerwów szyjnych
- 12 par nerwów piersiowych
- 5 par nerwów lędźwiowych
- 5 par nerwów krzyżowych
- 1 nerw guziczny
- np. nerw kulszowy - najdłuższy i najgrubszy nerw org. ludzkiego (kończyna dolna)
- autonomiczny układ nerwowy
| współczulny | przywspółczulny |
| Budowa |
składa się z połączonych ze sobą zwojów (skupienia ciał komórek nerwowych) położonych w niewielkiej odległości po obu stronach kręgłosłupa, które tworzą tzw. pnie współczulne oraz kilka splotów włókien nerwowych zlokalizowanych w innych okolicach
(np. splot trzewiowy) |
włókna nerwowe tego układu wychodzą z pnia mózgu, występują także zwoje leżące w pobliżu unerwionych narządów, lub w samych narządach oraz sploty
(np. splot sercowy, płucny). |
| Funkcje |
- rozszerzanie źrenicy
- pobudzanie ślinianek do wydzielania
- przyspieszenie czynności serca (wzrost siły skurczu)
- rozkurczanie oskrzeli
- zwężanie naczyń krwionoścnych (zwiększ. ciśnienia tętniczego)
- hamowanie skurczów przewodu pokarmowego
- pobudzanie gruczołów nadnercza do wydzielania
- rozszerzanie pęcherza moczowego
|
<< układ
<< antagonistyczny
<< do współczulnego
|
| podnosi ogólną aktywność organizmu, odgrywa pierwszoplanową rolę w sytuacjach stresowych |
przeważa podczas snu, odpoczynku i w stanach psychicznego odprężenia |
|
