Ignacy Mościcki urodził się 1 grudnia 1867 r. w Mierzanowie w powiecie ciechanowskim. Pochodził z średniozamożnej rodziny
ziemiańskiej, był synem Faustyna, powstańca styczniowego walczącego pod pseudonimem "Markiewicz" i Stefanii z Bojanowskich.
Naukę w szkole średniej rozpoczął w Zamościu, kończył w prywatnej szkole polskiej w Warszawie. W 1891 r. ukończył chemię na
Wydziale Chemicznym Politechniki w Rydze. Podczas trwania studiów zorganizował wśród studentów i polskich żołnierzy ryskiego
garnizonu "kółka oświatowe", które w rzeczywistości podejmowały działalność niepodległościową i spiskową. Związał się
również z II Proletariatem, a po powrocie do kraju kontynuował swoja pracę w ruchu socjalistycznym. Stało się to przyczyną
zmuszenia Mościckiego do wyjazdu z ziem polskich (lipiec 1892). Mościcki udał się do Londynu, gdzie przebywał przez pięć
lat, m. in. studiując w Technical College w Finsbury i w Patent Library. W Londynie zetknął się po raz pierwszy z Józefem
Piłsudskim. Na emigracji porzucił zupełnie działalność polityczną a całą energie skupił na pracy naukowej, na badaniach i
doświadczeniach.
Od roku 1897 był asystentem u prof. Józefa Wierusza - Kowalskiego w katedrze fizyki na Uniwersytecie we
Fryburgu szwajcarskim. Mościcki był kierownikiem prac badawczych w utworzonym tu według jego projektu laboratorium. W ciągu
15 lat dokonał wielu odkryć naukowych w dziedzinie elektrochemii i elektrofizyki. W 1912 r. powołany został jako wykładowca
na katedrę elektrochemii Politechniki Lwowskiej, następnie wybrany dziekanem Wydziału Chemii i wreszcie rektorem uczelni, z
której to funkcji zrezygnował przenosząc się na Politechnikę Warszawską. Ignacy Mościcki położył podwaliny pod powstanie
polskiego przemysłu chemicznego. Powołał do życia Instytut Badań Naukowych i Technicznych "Metan" (badania naukowe prowadził
nawet wtedy, gdy zajął się działalnością polityczną), założył fabrykę chemiczną w Jaworznie, uruchomił zdezorganizowaną
przez Niemców Fabrykę Związków Azotowych w Chorzowie, której dyrektorem technicznym został inż. Eugeniusz Kwiatkowski,
zainicjował budowę najnowocześniejszej w owych czasach Państwowej Fabryki Związków Azotowych pod Tarnowem (1927 r.). Na
cześć swojego założyciela nowa przemysłowa dzielnica miasta nazwana została Mościcami i pod tą nazwą znana jest do dzisiaj.
W maju 1938 r. Ignacy Mościcki wizytując nowopowstałe zakłady wybudowane w ramach COP-u odwiedził również Mościce. 1 czerwca
1926 r. Ignacy Mościcki wybrany został przez Zgromadzenie Narodowe prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej. Odtąd przez 13 lat
pełnił tę funkcję, aż do wybuchu II wojny światowej (wybór na urząd prezydenta powtórzono 8 maja 1933 r.). 1 września 1939
r. prezydent wydał orędzie do społeczeństwa, wyrażając przekonanie, iż "cały naród stanie obok Wodza Naczelnego i Sił
Zbrojnych celem walki o Wolność, Niepodległość i Honor". 17 września, na wieść o wkroczeniu do Polski wojsk radzieckich,
prezydent Mościcki wraz z rządem przekroczył granicę polsko-rumuńską. W Rumunii wszyscy zostali internowani w Craiowej.
Ignacy Mościcki mianował swoim zastępcą marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego (wkrótce został internowany), następnie gen.
Bolesława Wieniawę-Długoszewskiego (zrezygnował z urzędu), aż wreszcie przebywającego we Francji Władysława Raczkiewicza,
wojewodę pomorskiego i prezesa Światowego Związku Polaków, który 30 września 1939 r. objął urząd prezydenta RP. W grudniu
1939 r. Mościcki, powołując się na szwajcarskie obywatelstwo, wraz z rodziną przeniósł się do Szwajcarii, gdzie spisał swoje
wspomnienia. Był dwukrotnie żonaty: z Michaliną Czyżewską, z którą miał dwóch synów - Józefa i Michała (obaj byli
dyplomatami) następnie z Marią Dobrzańską. Ignacy Mościcki zmarł 2 października 1946 r. w Versoix pod Genewą, mając 79 lat.
Ignacy Mościcki, choć niezbyt pozytywnie oceniany jako polityk, był wybitnym naukowcem, członkiem licznych towarzystw
naukowych, doktorem honoris causa wielu polskich i europejskich uniwersytetów, odznaczony był wieloma krajowymi i
zagranicznymi medalami. Region tarnowski zawdzięcza mu swój rozwój gospodarczy i społeczny.
BIBLIOGRAFIA:
- Chojnowski A.: Ignacy Mościcki, prezydent Rzeczypospolitej 1.VI.1926 - 30.IX.1939. W: Prezydenci i premierzy
- Drugiej Rzeczypospolitej. Pod red. Andrzeja Chojnowskiego i Piotra Wróbla. Wrocław i in. 1992 s. 213-229
- Czy wiesz kto to jest? Pod ogólną red. Stanisława Łozy. [T. 1]. Warszawa 1938 s. 507
- Ignacy Mościcki. Ostatni prezydent Drugiej Rzeczypospolitej Polskiej. Bibliografia. Oprac. Zofia Dobrowolska. Ciechanów 1991
- Ignacy Mościcki. W: Kwiatkowski E.: "Rzecz najważniejsza Polska". Wybór myśli politycznych i społecznych. Kraków 1988 s. 187-205
- Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej. Red. naukowa prof. Jacek M. Majchrowski. Warszawa 1994 s. 15-16
- Lewandowski E.: Prezydent rodem z Mazowsza. Ciechanów 1992
- Łysoń Z.: Mościcki - szkic do życiorysu godnego patrona. "Tarnowskie Azoty" 1993 nr 39 s. 9
- Mościcki I.: Autobiografia. Warszawa 1993
- Nowinowski S. M.: Prezydent Ignacy Mościcki. Warszawa 1994
|
