Chcąc najprościej określić, co to jest chrystianizacja, możemy uznać, że było to wprowadzenie w społeczeństwach niechrześcijańskich wiary i norm etycznych opartych na nauce Jezusa Chrystusa. Wraz z powstawaniem państw słowiańskich pojawił się problem ich chrystianizacji. Władcy słowiańscy chcieli utrzymać równorzędne stosunki ze stojącymi od nich cywilizacyjnie wyżej państwami chrześcijańskimi. Nie było to jednak możliwe dopóki byli poganami. Sytuacja ta tyczyła się również pogańskich terenów Polski. Problem ten rozwiązał się w 966r., kiedy to Mieszko I, obawiając się napadów chrześcijańskich Niemiec na Polskę, pod pozorem tępienia w niej pogaństwa, umyślił przyjąć chrześcijaństwo wraz z całym narodem, aby go tym sposobem ocalić od zupełnej zagłady. Powód przyjęcia chrystianizacji był jeszcze jeden. Młode państwo wymagało pełniejszej unifikacji, także w zakresie wierzeń religijnych. Składało się, bowiem z podbitych plemion, które posiadały własne miejsca kultu religijnego i odrębne wierzenia. Uniwersalne chrześcijaństwo wprowadzało natomiast jednolitą religię na terenie całego kraju.
Mieszko I przyjął chrzest za pośrednictwem Czech. Decydujący wpływ na decyzję księcia miała jego żona Dobrawa „Mieszko(…) pokajał się i pozbył na ustawiczne namowy swej ukochanej małżonki jadu(…) pogaństwa, chrztem świętym zmywając plamę grzechu pierworodnego.”( Biskup niemiecki Thietmar o roli Dobrawy w chrzcie Mieszka I).
Z rozkazu Mieszka burzono w całym kraju świątynie pogańskie i topiono bałwany, a natomiast stawiano kościoły i krzyże. Księża, którzy razem z Dobraną przybyli z Czech do Polski, nauczali przodków naszych prawd wiary świętej oraz wznoszą kościoły i szkoły.
Poprzez przyjęcie chrztu Polska weszła do grona ówczesnych państw cywilizowanych, uzyskując równoprawne miejsce w ramach chrześcijańskiej Europy. Otwierała się na wpływy kultury chrześcijańskiej, z której mogła czerpać wzorce i rozwiązania wykształcone w ciągu długiego procesu rozwoju cywilizacji śródziemnomorskiej. W tworzącej się organizacji kościelnej władca uzyskiwał oparcie i pomoc dla państwa.
Mieszko, dzięki przyjęciu chrztu miał możliwość prowadzenia szerszej działalności zewnętrznej. Jako chrześcijanin otrzymał zaszczytny tytuł „przyjaciela cesarza”. Nawiązał kontakty z Rzymem, uzyskując opiekę Stolicy Apostolskiej.
Również w zakresie życia społecznego następowały zmiany. Wynikały one z wprowadzenia nakazów i zakazów kościelnych ( w zakresie postrzegania niedzieli i postów, dokonywania chrztów, likwidacji wielożeństwa).
Przyjęcie chrztu wzmocniło władzę wewnętrzną Mieszka, powstanie organizacji kościelnej utrwalało słabe struktury państwowe, monarsze fundacje kościołów murowanych służyły podkreśleniu jego majestatu, zapewnić miały opiekę Boga i pomyślność dla kraju. Monarcha, bowiem, tak jak przedtem wódz plemienia, ponosił winę za klęski spadające na podległy jego władzy lud.
Proces chrystianizacji wymagał jednak długiego czasu i systematycznego oddziaływania misyjnego, by ludność porzuciła dawne wierzenia i przyjęła nową wiarę za swoją. Nieprzypadkowo Biskup Thietmar napisał o trudnościach biskupa Jordana: „Ich pierwszy Biskup Jordan ciężka z nimi miał pracę, zanim(…)nakłonił ich słowem i czynem do uprawiania winnicy Pańskiej”
Bibliografia:
1. „Poczet władców polski” Tomasz Biber, Anna i Maciej Leszczyńscy wyd.Podsiedlik- Raniowski i spółka
2.„Tysiąc lat historii polskiego narodu”cz.1 Jędrzej Giertych Londyn 1986
3.„Vademecum maturzysty, historia” wyd. Oświata, Warszawa 2002
|
