- Tautogram
– utwór, w którym wszystkie słowa rozpoczynają się tą samą literą
- Chronostych
– utwór, w którym pewne wyróżnione graficznie litery układają się w zapisaną rzymskimi cyframi datę ważną dla treści wiersza
- Wiersz wizualny
– utwór przypominający kształtem graficznym jakiś przedmiot, np. obelisk, miecz, koło
- Wiersze sumacyjne
– sumacja to pewien rodzaj pointy, figura te polega na zebraniu na końcu utworu wszystkich motywów, które zostały do niego kolejno wprowadzone i z reguły kolejno uporządkowane według jakiegoś schematu. Powtarzając owe motywy w poincie, poeta często nadawał im odmienne znaczenie lub ukazywał je z innego punktu widzenie ("Na oczy królewny angielskiej...", Naborowski)
- Akrostych
– utwór poetycki, w którym pierwsze litery bądź sylaby poszczególnych wersów czytane z góry na dół tworzą osobny wyraz lub zdanie ("Na jednego", Morsztyn)
- Wiersze wariacyjne
– utwory, w których poeci ujmowali jakieś zagadnienie na różne sposoby tak, by za każdym razem nieco inaczej rozłożyć akcenty wypowiedzi, wykorzystać nowe rymy, słownictwo, porównania i metafory ("Item", Naborowski)
- Serpentyna
– charakterystyczny sposób odczytywania treści wiersza, np. wielkie litery, które układają się w imię adresatki wiersza – Matki Boskiej, należą zarówno do górnego, jak i dolnego wersu ("Miłosierdzia cnót, Twórco pokory Jedyna, Matko Maryja prosim, przyczyń się do Syna"):
iłosierdzi cnót, Twó co pokory edyna
M A R I A
atko Maryj prosim, p zyczyń s ę do Syn
|