TADEUSZ RÓŻEWICZ: Poeta, dramatopisarz i prozaik należący do pokolenia Kolumbów. Wojnę spędził w Radomsku. W 1942 roku ukończył tajny kurs podchorążych i w latach 1943-44 walczył w oddziałach partyzanckich AK. Po wojnie studiował historię sztuki na UJ. W swojej poezji Różewicz rozbudowuje problematykę moralną. Przeprowadza moralistyczną analizę współczesnego świata - jego stosunku do dawnych wartości, kodeksu etycznego i estetyki. Analiza ta prowadzi do surowej krytyki nowej rzeczywistości Ta sama tematyka - obrachunku z własnym pokoleniem oraz krytyki współczesnej cywilizacji pozbawionej prawdziwych wartości - poruszana jest w dramatach Różewicza "KARTOTEKA" to dramat, w którym stworzył Różewicz własny typ teatru nawiązującego do doświadczeń awangardy i surrealizmu. Jest to teatr pozbawiony akcji, dynamizmu, operujący umowną scenerią i wielopostaciowym bohaterem.
"KARTOTEKA":
- brak tradycyjnej akcji jako ciągu przyczynowo skutkowe go, kpiny z tradycji, luźne sceny, pomieszanie czasu, dość dokładnie określone miejsce akcji,
- teatr wewnętrzny - nie ma tradycyjnej akcji, istotne są myśli i przeżycia bohaterów,
- Bohater jest w zasadzie antybohaterem, to postać bierna bez określonego wieku, imienia, pozycji społecznej,
- utwór jest montażem różnych elementów:
- podział na około 30 scen, sekwencji, po których następują chwile milczenia,
- kompozycja złożona z kluczowych scen pozwala w poetyckim skrócie przedstawić najdramatyczniejsze w dziejach Bohatera
- dramaturgia otwarta,
- luźna kompozycja
- brak wyraźnego zakończenia
- trwanie sytuacji, która zaczęła się przed rozpoczęciem dramatu i może trwać dalej,
- występowanie chóru, który nie tylko komentuje akcję, ale bierze w niej również bezpośredni udział
- elementy sztuki COLLAGU - cytaty, przysłowia, aforyzmy, pomieszania wszystkich elementów bez wzajemnych związków,
- " KARTOTEKA " to dramat realistyczno-poetycki, pseudo tragedia z elementami nadrealizmu i absurdu,
- występowanie dialogu tradycyjnego i pozornego (mówienie obok siebie np. rozmowa rodziców),
- Różewicz wiele miejsca poświęca demokracji słowa, przywróceniu jego wartości,
- próba ukazania jak od trudnego mówienia ze ściśniętym gardłem ludzie przeszli szybko do mówienia zbyt łatwego, automatycznego, bezrefleksyjnego,
- " KARTOTEKA " to dramat o próbie zbudowania i uporządkowania życiorysu Bohatera,
|
