Największe zmiany zaszły w poezji i prozie. Na kształt miały wpływ tendencje psychologiczne. Sztuka wymagała aby zobaczyć świat inaczej, subiektywnie, zgodnie z własnym indywidualnym odczuciem.
Sztuka XX lecia była sztuką rewolucyjną. Sztuką jest wszystko co wyraża uczucie lub widzenie indywidualne świata, nie ma ustalonego kanonu piękna. Wizją sztuki powinno być postrzeganie świata przez artystę.
- Marcel Proust
"W poszukiwaniu straconego czasu"
Obraz świata postrzegany przez autora, osobisty. Prezentacja czasów i ludzi wolnych od trosk, arystokracji oddanych zabawom i miłostkom.
- analiza psychologiczna
- zaburzenie chronologii
- nawarstwiające się wspomnienia, refleksje
- narracja "głąb czasu poprzez retrospekcję"
- subiektywizm
- James Joyce
"Ulisses"
Wydarzenia w tym samym czasie dotyczące wielu ludzi. Akcja rozgrywa się w ciągu kilkunastu godzin. Te same wydarzenia widziane przez wiele osób.
- symultaniczność (jednoczesność wydarzeń)
- monolog wewnętrzny bohatera
- rezygnacja z uporządkowanych zdań
- Franz Kafka
- skrajny subiektywizm
- opisywał koszmar i udrękę człowieka wobec niepoznanego świata
- wnikliwy, psychiczny obraz człowieka nieprzystosowanego do życia
- świat tajemniczy, niepoznawalny
- rzeczywistość z pogranicza snu i jawy
- Proza psychologiczna
- Andre Gide - "Fałszerze", "Losy Watykanu"
- Wirginia Woolf - "W stronę latarni morskiej"
- Aldous Huxley - "Kontrapunkt"
- indywidualizm
- szczególna prezentacja wewnętrznych przeżyć
- odrzucenie wszystkiego co krępuje jednostkę
- Sagi rodzinne
- Tomasz Mann - "Buddenbrookowie"
- du Gard - "Rodzina Tribauld"
- Maria Dąbrowska - "Noce i dnie"
- prezentacja w realistyczny sposób krytycznego obrazu całej epoki
- proces polityczno-społeczny zaprezentowany na przestrzeni wielu lat
- narrator prezentował ten proces na przykładzie rodziny, opisując dzieje poszczególnych jej członków
|