- August Comte
W rozprawie "Kurs filozofii pozytywnej" sformułował swe główne poglądy:
- przedmiotem nauki powinno być rejestrowanie faktów i spostrzeżeń, bowiem godne poznania jest to co sprawdzalne, udowodnione empirycznie
- żądał ciągłego weryfikowania wiedzy, żadne twierdzenie nie jest do końca prawdziwe; twierdził, że wiedza jest relatywna
- badania naukowe powinny prowadzić do konkretnych wynalazków, wzbogacać ludzkie życie
- odrzucenie psychologii
Herbert Spencer
Dostrzegł analogię pomiędzy prawami rządzącymi biologią a istnieniem społeczeństwa ludzkiego. Twierdził, że podstawą egzystencji jest harmonijna współpraca pomiędzy organami i klasami społecznymi. Jeżeli jedna z klas społecznych nie domaga to całe społeczeństwo jest chore, stąd wniosek, że walka klas jest zgubna, jest zjawiskiem szkodliwym. Harmonia jest bowiem podstawą społeczeństwa. Jedyną i prawdziwą formą rozwoju jest ewolucja, rozwój przy ciągłym doskonaleniu się.
Hipolit Taine
Stworzył kierunek zwany DETERMINIZMEM - jakiekolwiek dzieło literatury jest zdeterminowane przez 3 czynniki dotyczące twórcy:
- rasa (czynniki psychiczne i biologiczne)
- środowisko (geograficzne, społeczne)
- chwila dziejowa (tradycja, przeszłość, teraźniejszość)
Taine twierdził, że w ten sposób trzeba badać literaturę, w sposób socjologiczny. Literatura dostarcza bowiem wiedzy o społeczeństwie. Ma ona gromadzić fakty o nim.
Człowiek jest zdeterminowany warunkami w jakich się urodził, pozycję społeczną, stanem majątkowym.
Karol Darwin
Jest twórcą EWOLUCJONIZMU.
Przyczyny ewolucji:
- walka o byt
- dobór naturalny
Walka o nie kształtuje ewolucję. Przetrwają tylko osobniki najsilniejsze, na tym polega doskonalenie się rasy, eliminowane są bowiem najsłabsze jednostki. Konsekwencja tej teorii to praca "O pochodzeniu człowieka". Udowodnił, że człowiek nie jest centrum wszechświata , jest jednostką biologiczną, wytworem ewolucji, podlega jej prawom.
Stuart Mill
Stworzył teorię filantropijnego utylitaryzmu. Według niego każdy człowiek powinien być użyteczny społecznie, dzięki temu zmniejszają się antagonizmy klasowe.
Scjentyzm
Zaufanie do nauki, która miała być jedynym kryterium poznania. Stosowanie tych samych zasad naukowych w odniesieniu do badania jakiejkolwiek dziedziny wiedzy. Tymi zasadami są: obserwacje, doświadczenie, analiza, wnioskowanie. Scjentyzm miał kierować myśl ludzką ku konkretnej rzeczywistości.
Ewolucjonizm
Tworzenie wiedzy o społeczeństwie i człowieku wraz ze stworzeniem wiary w stopniowe przekształcanie się form życia w coraz doskonalsze. Wytworzenie przekonania, że im większe osiągnięcia nauki i techniki tym lepsze warunki życia człowieka i moralne i intelektualne.
Utylitaryzm
Moralność ludzką określa się stopniem jego altruizmu (troska o dobro innych ludzi). Każda jednostka powinna wnosić jakiś wkład do wspólnego dobra. Miernikiem wartości człowieka jest praca.
|
