PAMIĘTNIK JAKO GATUNEK LITERACKI
- Rodzaje i typy pamiętników
Pamiętniki w XVII wieku pisali prawie wszyscy. Nie pisali ich tylko chłopi. Można wyróżnić trzy rodzaje pamiętników:
- pamiętniki, które powstawały dla upamiętnienia jakiegoś wydarzenia
- pamiętniki pisane u schyłku życia
- pamiętniki spisywane z dnia na dzień (były to tzw. diariusze)
- Funkcja i znaczenie w czasach baroku
- opowiadania oparte na faktach historycznych
wojnach jakie Polska prowadziła w XVII wieku (wojny ze Szwecją, Moskwą i Turkami, wojna domowa, zwana rokoszem Lubomirskiego)
- kreślą realistyczny obraz życia stanu szlacheckiego w XVII wieku
zabawy, pijatyki, bójki, pojedynki, rokosze, uczty okolicznościowe, stosunki z sąsiadami, obyczaje (np.: zaręczyny), procesy, zajazdy, zamiłowanie do przepychu, wystawność i rozrzutność, przesadne dbanie o własny honor, zewnętrzna dewocyjna pobożność
- dają portret duchowy przeciętnego szlachcica tych czasów
jego sposób myślenia, reakcje i doznania, zachowanie, brak zamiłowania do wiedzy
- prezentują poglądy typowe dla ówczesnej szlachty
brak szerszych horyzontów myślowych, kpiny z cudzoziemskich obyczajów, brak tolerancji religijnej, negatywny stosunek do chłopów i mieszczan, wywyższanie się nad innymi narodami, konserwatyzm, zanik ducha rycerskiego, brak poczucia patriotyzmu, dbanie o własne interesy, zamiłowanie do gospodarowanie na ziemi, wiara w zabobony, czary i cuda.
- rysują barwny obraz życia żołnierza
brak dawnych cnót rycerskich, chęć zrobienia kariery, zdobycia łupów, pycha, prywata, brak karności, niepodporządkowanie się rozkazom, walki, utarczki, pojedynki bez przestrzegania reguł, dbanie o własne wygody itp.
- stanowią doskonałe źródło wiedzy o kulturze życia obyczajowego i politycznego Polski szlacheckiej
- Twórcy pamiętników w XVII w.
- Jan Chryzostom Pasek
- Jędrzej Kitowicz
- Bogusław Maskiewicz
|
