 Dolnośląskie
- Czy zgadzasz się z opinią, że "istnieje jakieś stałe prawo, na mocy którego dzieci muszą zawsze buntować się przeciwko ojcom?" Wykorzystując właściwe dzieła, potwierdź ten pogląd lub podejmij z nim polemikę.
- Analizując wybrane postawy bohaterów różnych tekstów kultury, skomentuj i rozwiń myśl: "Choć człowiek nie wybiera zdarzeń swego losu, to jednak może je kształtować".
- Analiza i interpretacja porównawcza wierszy Wisławy Szymborskiej "Chwila" i Adama Zagajewskiego "Chwila" lub analiza i interpretacja wiersza Adama Zagajewskiego "Chwila".
- Rozumienie czytanego tekstu. Pisanie wypracowania. Klaus Tchiele-Dohrmann "Plotka jako ulubiona forma komunikacji międzyludzkiej". Wypracowanie: "Wzorce osobowe czy ludzie walczący z własnymi słabościami?" Które postawy bohaterów lepiej motywują cię do działania? Uzasadnij swoje stanowisko analizując dwa, trzy przykłady.
Kujawsko-pomorskie
- A co życie może być warte... jeśli honor stracony (Joseph Conrad) - Literackie portrety bohaterów, dla których honor był wartością najwyższą.
- Jest taki czas i są takie miejsca, w których człowiek czuje się szczęśliwy - różne oblicza szczęścia utrwalone w literaturze.
- Nietolerancję trzeba zwalczać u korzeni drogą nieprzerwanej edukacji (Umberto Eco) - Rozważania o potrzebie tolerancji inspirowane literaturą i filmem.
- Interpretacja do wyboru: - tekstu poetyckiego Wisławy szymborskiej "Pod jedną gwiazdką" lub tekstu prozatorskiego Olgi Tokarczuk "Deus ex", - tekstu z zadaniami: Tadeusz Bujnicki "Świat pana Zagłoby".
Lubelskie
- "Trzeba wiedzieć z czego się wyrasta" - myśl Henryka Grynberga uczyń tezą rozważań na temat roli artysty w kształtowaniu tożsamości narodowej.
- Mówi się, że sztuka wzbogaca człowieka - rozważ problem nawiązując do wybranych dzieł literackich i innych.
- Człowiek przez całe życie musi dokonywać wyborów - omów zagadnienie na kontrastowo wybranych sytuacjach z biografii bohaterów literatury.
- Zaproponuj sposoby odczytania wiersza Ewy Lipskiej "Córeczka Z" z tomu "Sklepy zoologiczne".
Łódzkie
- Najdoskonalsza część stworzenia czy "nędzy wszelkiej wizerunek"? Odwołując się do wybranych utworów z różnych epok, rozważ, która z literackich koncepcji człowieka i jego losu jest bliższa rzeczywistości.
- Wygrywać jest rzeczą ludzką... Na podstawie wybranych utworów oceń postępowanie bohaterów literackich odnoszących zwycięstwo.
- "Nasz pochód przez dzieje, który chętnie wyobrażamy sobie jako zwycięski marsz ku nieograniczonym jasnym horyzontom jest w istocie dreptaniem od kryzysu do kryzysu" (Jan Józef Szczepański). Odwołując się do wybranych utworów przedstawiających kryzys cywilizacji XX wieku rozważ, czy podzielasz pogląd pisarza na temat ludzkich dziejów.
- Zinterpretuj wiersz Zbigniewa Herberta "Dałem słowo". Zwróć uwagę na postawę etyczną podmiotu lirycznego; w swych rozważaniach możesz odwołać się do innych wierszy poety.
Małopolskie
- Jeśli chcesz poznać człowieka, patrz na jego czyny. Jaką prawdę o człowieku - o jego wielkości i małości - odkryłaś/łeś, analizując i oceniając działania wybranych bohaterów literackich. Zaprezentuj swoje przemyślenia.
- Od Adama i Ewy do... Przedstaw problem utraty domu, utraty swojego miejsca, swojej przynależności. Odwołaj się do utworów literackich różnych epok.
- "Co jest sednem w doświadczeniach dwudziestego wieku? Niewątpliwie bezsilność jednostki". Uczyń tę myśl Czesława Miłosza przedmiotem swoich rozważań; odwołaj się szczególnie do literatury, możesz także wykorzystać dzieła filmowe, teatralne, malarskie i inne.
- Zinterpretuj wiersz Wisławy Szymborskiej pt. "Życie na poczekaniu", zwracając uwagę na refleksje autorki o jednorazowości życia i niemożności powtórzenia czegokolwiek.
Mazowieckie
- Według mnie - napisał Witold Gombrowicz - literatura niepoważna usiłuje rozwiązać problemy egzystencji, literatura poważna je stawia. Rozważ te słowa odwołując się do wybranych utworów literackich różnych epok.
- Bywają takie spotkania, które w jednej chwili odmieniają ludzkie życie. Czy zgadzasz się z tym stereotypowym sformułowaniem? Swoją odpowiedź uzasadnij odwołując się do wybranych utworów literackich i filmowych.
- Sprawdzian z rozumienia tekstu Aliny Witkowskiej "Bogini Hebe wśród przyjaciół" oraz pisania tekstu własnego.
- Dokonaj interpretacji wiersza Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego "Szekspir i chryzantemy". Zwróć uwagę jaką rolę odgrywają w utworze aluzje i odwołania do tradycji kultury europejskiej.
Opolskie
- Literatura opisywała różne heroizmy - pokaż to na kilku przykładach.
- "Pesymistyczna wizja ludzkiej kondycji jest właściwa XX wiekowi" - ustosunkuj się do opinii Czesława Miłosza poszukując argumentów w literaturze XX wieku.
- Analiza i interpretacja porównawcza wierszy Kazimierza Wierzyńskiego "Ktokolwiek jesteś bez ojczyzny" i Leopolda Staffa "Pierwsza przechadzka" lub analiza i interpretacja wiersza Wierzyńskiego.
- "O sumieniu" - czytanie ze zrozumieniem tekstu Leszka Kołakowskiego i pisanie tekstu własnego.
Podkarpackie
- Wyjaśnij, jaką funkcję pełnią motywy autobiograficzne w wybranych utworach literackich.
- Idealizm życiowy - pomaga czy przeszkadza w osiąganiu zamierzonych celów?
- Przeznaczenie, przypadek, świadomy wybór - co decyduje o naszym losie na podstawie wybranych utworów literackich.
- Interpretacja wiersza "Chwila" Ewy Lipskiej.
Podlaskie
- "Szczęście człowieka na ziemi zaczyna się dlań wtedy, gdy zapominając o sobie zaczyna żyć dla innych" (Mikołaj Gogol). Rozważ słuszność myśli pisarza sięgając do kilku wybranych utworów i własnych myśli o istocie szczęścia.
- Literackie wizerunki ludzi niepokornych. Skonfrontuj postawę trzech bohaterów zwracając uwagę na sposób ich kreacji i funkcje w świecie przedstawionych utworów.
- Analiza tekstu Jana Pieszczachowicza "W kręgu literatury popularnej" i pisanie własnego tekstu na cztery podane tematy.
- Analiza porównawcza wierszy Leopolda Staffa "Ars Poetica" i Tadeusza Różewicza "Dlaczego piszę" lub analiza i interpretacja wiersza Różewicza.
Pomorskie
- "Nie ma takiego wielkiego czynu, który by nie powstał z jakiegoś wielkiego marzenia" (Georges Duhamel). O których bohaterach literackich możesz powiedzieć, że mieli odwagę realizować swoje marzenia? Sądy uzasadnij.
- Artysta i jego sztuka - bohaterowie literatury różnych epok.
- Wykaż, że różni twórcy na przestrzeni wieków uczyli swych odbiorców tolerancji i współczucia dla drugiego człowieka.
- Zanalizuj i zinterpretuj: - albo wiersz Wisławy Szymborskiej "W zatrzęsieniu" - albo fragment prozy Brunona Schulza "Ptaki". W interpretacji możesz zwrócić uwagę na motyw relacji między człowiekiem i naturą.
Śląskie
- "Świat jest jeno szkołą szukania: nie o to chodzi, kto dopadnie, ale kto przebieży piękniejszą drogą" (Michel de Montaigne). Zinterpretuj słowa francuskiego filozofa XVI wieku i przedstaw drogi życiowe wybranych bohaterów literackich. Rozważ, jakie wartości i ideały były dla nich drogowskazem.
- Historia narzucała twórcom literatury powinności. Omów, jak je pojmowali i realizowali wybrani przez Ciebie pisarze w swoich dziełach.
- Przedstaw i uzasadnij swój sąd na temat ekranizacji lektur szkolnych, konfrontując wybrane utwory literackie z ich filmową realizacją.
- Zwracając uwagę na obraz stwarzania świata w ujęciu biblijnym i w poetyckiej wizji Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, dokonaj analizy i interpretacji wiersza "Przypowieść".
Świętokrzyskie
- Życie to nie teatr. Rozważ tezę i zaprezentuj swój sąd odwołując się do wybranych tekstów literackich.
- "Łatwiej przeniknąć świat niż samego siebie" (Carl G. Jung). Przedstaw portrety bohaterów, którzy w trudnych sytuacjach odkrywali mikrokosmos swojej psychiki.
- Dzieła sztuki wchodzą ze sobą w związki i zależności. Na wybranych przykładach ukaż relacje między utworami literackimi lub literaturą i innymi tekstami kultury (malarstwo, rzeźba, film itp.).
- Zinterpretuj wiersz "Pan Cogito o cnocie" Zbigniewa Herberta w kontekście innych utworów poetyckich dotyczących systemu ich wartości i postaw człowieka.
Warmińsko-mazurskie
- "Kiedy zło tryumfuje dobro się utaja, gdy dobro się objawia zło czeka w ukryciu" - Wisława Szymborska. Omów wybrane literackie obrazy walki dobra ze złem, jednocześnie czyniąc odniesienia do
sytuacji człowieka we współczesnym świecie.
- Patriotyzm - kosmopolityzm - obywatelstwo. Omów znaczenia, jakie nadawała tym pojęciom literatura i oceń ich aktualność u progu XXI wieku.
- Kobieta współczesna wobec swej prababki - rozważ wpływ kobiet na kształtowanie różnych dziedzin życia w epokach dawnych i współcześnie. Posłuż się przykładami, jakie daje literatura i życie codzienne.
- Dokonaj analizy i interpretacji wiersza Tadeusza Różewicza "Kobieta w czerni stąpa po różach".
Lubuskie, Wielkopolskie, Zachodniopomorskie
- "Pisarz tylko zaczyna, dopiero czytelnik dzieło dopełnia, rozwija i wzbogaca" - przekonuje Ryszard Kapuściński. Uczniowie, którzy wybrali ten temat mieli za zadanie podjąć dialog z sądem pisarza, przywołując stosowne jego utwory.
- "Czym dla bohaterów literackich różnych epok jest pamięć o życiowych doświadczeniach - darem, brzemieniem, przekleństwem...?"
Maturzyści, którzy wybrali ten temat, mieli za zadanie omówić to zagadnienie wykorzystując znane im teksty literackie.
- Literatura XIX wieku, jako strażniczka "narodowego pamiątek kościoła" (Adam Mickiewicz). Rozważ problem, odwołując się do wybranych utworów.
- Teksty do zinterpretowania przez maturzystów to:
- "Pieśń XXV" Jana Kochanowskiego, zaczynająca się od słów: "Czego chcesz od nas, Panie za Twe hojne dary?" oraz wiersz Kazimierza Wierzyńskiego "Modlitwa". Abiturienci, którzy podjęli się interpretacji tych wierszy, mieli wyjaśnić, czym jest wiara dla poety XVI i XX wieku.
- "Dżuma" Alberta Camusa. Na kanwie jego powieści oraz innych utworów literatury XIX i XX wieku snuć mieli rozważania: "Zło jako wyzwanie, wobec którego człowiek powinien wyraźnie się opowiedzieć".
|