Szukaj - Prace - Top 10 - Dodaj pracę - Cz@t

Motywy literackie - Romantyzm
Wersja do wydrukowaniaPraca w zip'ieWyślij na e-mail
Przedmiot: Romantyzm
dodano: 2003-05-04
autor: Andzia

Filozofia

JOHANN GOTFRIED HERDER

Według niego treść i siła danego narodu zawarta jest w prostym ludzie, to lud jest podstawą funkcjonowania społeczeństwa. Lud także jest, według Herdera, ostoją prawdziwych wartości moralnych i najpełniejszego w swej prostocie pojmowania kwestii religijnych. Hreder jest twórcą dość szczególnej, zwłaszcza jak na dziewiętnastowiecznego Niemca, teorii, która głosi, że wśród narodów europejskich to Słowianie mają najwięcej do powiedzenia i że nadszedł czas, kiedy to do kultury Słowian, po Germanach, będzie należało duchowe przewodnictwo w Europie. Pogląd ten podchwycili w pewnej mierze polscy twórcy koncepcji mesjanistycznych, z Hoene-Wrońskim i Mickiewiczem na czele. Mickiewicz prezentował go także w swoich cyklach uniwersyteckich wykładów o literaturze Słowian

GEORG WILHELM FRIEDRICH HEGEL
Ten wielki niemiecki filozof zbudował całościowy system filozoficzny w czasach, kiedy budowa takich systemów zaczęła już nieco wychodzić z mody. Do podstawowych pojęć tego systemu filozoficznego należą:

IDEALIZM EWOLUCYJNY
Hegel zakładał, ze rzeczy są wtórne wobec myśli, której są wytworami. Jednocześnie twierdził, że byt jest absolutny tylko w całości (co oznacz mniej więcej, że wszystkie rzeczy i fakty mają swoje znaczenia i są racjonalne dopiero w połączeniu z całością rzeczywistości), będąc zarazem jako całość racjonalnym i logicznym. Nie jest więc uprawnione badanie poszczególnych rzeczy. Należy zgłębić całość bytu - czyli całą rzeczywistość naraz - w sensie ogólnym. Ogólność rozważań leży u podstaw filozofii Hegla. Zarazem Hegel doszedł do wniosku ,że byt jest zmienny i podlega ciągłemu rozwojowi.

PRAWO DIALEKTYCZNE
W myśl tego prawa każdemu prawdziwemu twierdzeniu odpowiada równie prawdziwe jego zaprzeczenie. Dopiero w połączeniu teza i antyteza dają synteza, pozwalającą wnioskować o rzeczywistości. Według Hegla prawda mieści się i w twierdzeniu i w jego zaprzeczeniu. Ta paradoksalna sprzeczność jest cechą rzeczywistość, więc filozof nie powinien od niej uciekać w tradycyjny racjonalizm. Prawo to uznał Hegel za naczelną zasadę rozwoju bytu, który w swoich postaciach wciąż przechodzi od tezy do antytezy - każdej rzeczy przydając natychmiast jej zaprzeczenie. Sprzeczność jest zatem nie skutkiem ubocznym rzeczywistości, lecz najgłębszym elementem jej natury.

DUCH
Hegel uznał, że pierwotną postacią jest pojęcie bądź też myśli. Jego antytezą jest przyroda. W połączeniu zaś tworzą synteza a syntezą tą jest duch. Hegel dopatrywał się istnienia trzech podstawowych hierarchicznych form ducha. Pierwszą jest postać tezy: ducha subiektywnego; drugą - jego antytezy: ducha obiektywnego; trzecią - syntezy: ducha absolutnego. Duch subiektywny przejawia się w prostych składnikach rzeczywistości. Obiektywny - w prawie, państwie, moralności. Absolutny zaś - w sztuce, filozofii i religii. W swoim systemie Hegel przyznał wiec najwyższą rolę wytworom kultury - w nich właśnie dopatrując się przejawów absolutu. Państwo jest według niego najwyższą formą organizacji jednostek - nieprzypadkowym wytworem jednak, lecz nieuniknioną postacią bytu, do której tenże byt musi dojść w trakcie swego rozwoju. Historia natomiast to przejaw rozwoju bytu i tworzącego go ducha obiektywnego. Na podstawie historii można ten rozwój badać. Dzieje całego świata z kolei pojmował Hegel jako przejaw rozwoju ducha świata - przyjmującego rozmaite formy i w poszczególnych okresach historycznych przejawiającego się w różnych narodach.

SOREN KIERKEGAARD
U podstaw jego filozofii leży przekonanie o wielości postaci życia i konieczności ciągłego dokonywania wyboru. Pojawia się tu słynne "albo - albo" - stan, w którym ciągle stoimy przed mnogością alternatyw o różnej wadze. Najważniejszą i najstraszniejszą jest to, że choć jest ono skończone i czasowe, wciąż musimy na nie patrzeć pamiętając o wieczności. Dokonał także rozróżnienia trzech, jego zdaniem najistotniejszych ludzkich postaw. Pierwsza z nich to postawa estetyczna. Człowiek, który ją przyjmuje, jest pochłonięty nie tyle rzeczywistością, ile możliwościami, która ona daje. Zajmuje się swoista grą z tymi możliwościami - przemienia je i przetwarza, nie popadając jednak w nadmierne zaangażowanie. Człowiek taki nie jest bowiem zbyt mocno osadzony w rzeczywistości. Problemy metafizyczne to dla niego jedynie tworzywo w jego rękach. Tak właśnie, zdaniem filozofa, funkcjonuje duchowość artystów - stąd nazwa postawy. Druga to postawa etyczna. Człowiek, który ją reprezentuje szuka już rzeczywistości. Także przebiera w możliwościach. Znalazłszy jednak te jego zdaniem właściwe, poprzestaje na nich i na nich się skupia. Jest odpowiedzialny wobec siebie i swojej drogi życiowej. Trwanie w takiej postawie to droga do wejścia w siebie i refleksji. Tylko ten , kto poprzestaje na teraźniejszości, a wiec nie ucieka w przeszłość ani w przyszłość jest prawdziwym człowiekiem. Trzecia to postawa religijna zbliżona do postawy etycznej. Świadomość religijna polega jednak na rozumowaniu i osądzie osobistym, podczas gdy etyczna na ogólnym.



Autor i tytuł

JOHANN WOLFANG GOETHE

- "Cierpienia młodego Wertera"

Historia wrażliwego młodzieńca, który wyjeżdża na wieś. Tam poznaje Lottę, narzeczoną Alberta. Jesteśmy świadkami burzliwego romansu, który niestety kończy się śmiercią Wertera.

- "Faust"
Utwór ukazuje odwieczny problem dążenia człowieka do nieśmiertelności, do zapanowania nad czasem i poznania niedostępnych ludzkiemu umysłowi tajemnic życia i śmierci-zagadki istnienia.

GEORGE BYRON
- "Giaur"
Poeta eksponuje tutaj umiłowanie wolności, nieszczęśliwą, tragiczną miłość, bunt i wyobcowanie, tragiczną miłość, bunt i wyobcowanie bohatera oraz problem etyczny - Giaur mści się, popełniając zbrodnię, ale zemsta nie przynosi mu ulgi.

ADAM MICKIEWICZ
- "Dziady cz. II, IV, III"
Mamy tu do czynienia z wymiarem moralnym, na który składa się : kodeks etyczny, obraz walki dobra ze złem w postaci kontrastów: anioły-diabły, patrioci-zdrajcy, Polacy-zaborcy. Wymiarem metafizycznym : problematyka zagadnień nadprzyrodzonych, profetyzm, objawienie, istnienie zdarzeń niepojętych rozumem, jak choćby status Gustawa-Konrada, dyskusje o wiedzy, o uczuciu. Wymiarem politycznym i patriotycznym: walka Polaków z zaborcą, losy młodzieży, Polska Mesjaszem narodów, przepowiednia nadejścia wyzwoliciela. A także z wielką miłością romantyczną - jedna z płaszczyzn biografii głównego bohatera, temat części IV.

- "Pan Tadeusz"
Tematem epopei narodowej uczynił poeta codzienne sprawy litewskiej prowincji - Soplicowa: sąsiedzkie spory, smakowite ucztowanie, niewinne romanse etc. Charakteryzowani bohaterowie również są codzienni, zwykli, tacy jakich spotykało się w każdym szlacheckim domu. Są to postacie rzeczywiste, proste w konstrukcji psychicznej, potraktowane z humorem i pozbawione zbędnego poetyckiego uwznioślenia.

- "Konrad Wallenrod"
Główny bohater to ojciec polskiej konspiracji, pierwszy szpieg naszej literatury, nad którego czynem dyskutują kolejne pokolenia - to postać mroczna i w sumie nieszczęśliwa. Ma cechy prometejskie, ale trudno zwać go bohaterem narodowym.

- "Oda do młodości"
Utwór został zbudowany na zasadzie kontrastu. Rozpada się na dwa ciągi obrazów starego, zgnuśniałego świata, gdzie nad "wody trupie wzbił się jakiś płaz w skorupie" oraz nowej, pełnej zapału rzeczywistości, którą stworzyć może tylko młode pokolenie.

- "Romantyczność"
Mowa jest o konflikcie między światem realnym a wyobraźnią czy też, mówiąc słowami poety, między "czuciem i wiarą", a "mędrca szkiełkiem i okiem".

- "Sonety krymskie"
Stanowią cykl utworów związanych z wrażeniami poety w czasie licznych wycieczek krymskich i odeskich.

JULIUSZ SŁOWACKI - "Kordian"
Na problematykę utworu składa się dyskusja: ocena powstania listopadowego i jego przywódców; polemika z Mickiewiczem; temat dojrzewania i poznawania świata przez młodego człowieka; Mesjanizm narodowy-Polska Winkelriedem narodów; ocena społeczeństwa polskiego; temat poezji i jej roli w życiu narodu; psychologiczny portret Polaka, w tym dylemat moralny, hamletyzm, miłość i rozczarowanie światem.

- "Hymn (Smutno mi Boże)", "Grób Agamemnona";

- "Testament mój"

To nie tylko poetycki testament, ale również podsumowanie własnej, świadomie wybranej drogi życiowej. Poeta przyjmuje postawę, z której emanuje duma artysty znajdującego się ponad tłumem zwykłych "zjadaczy chleba" i akceptacja takiej właśnie sytuacji.

CYPRIAN KAMIL NORWID
- "Fortepian Szopena
"
Zarówno tło historyczne, jak i autobiograficzne staje się pretekstem do wyłożenia koncepcji prawdziwej sztuki, która jak muzyka Szopena musi charakteryzować się harmonią, doskonałą klasycznością, walką ze złem. Sztuka staje się więc w tym wymiarze doskonałym wypełnieniem, jednością "Ducha" i "Litery".

- "Bema pamięci żałobny rapsod"
W wierszu następuje zderzenie przeszłości związanej z pogrzebem generała Józefa Bema i przyszłości - zapowiedzianej przez rozpoczęte dzieło przebudowy świata. Przeszłość nie jest martwa. Jest twórcza, aktywna, inspirująca.

- "Coś ty Atenom zrobił Sokratesie", "Promethidion"
ZYGMUNT KRASIŃSKI
- "Nie-Boska komedia
"
Problematykę stanowi: wymiar etyczny: problem walki dobra ze złem, dyskusja o moralnych powinnościach poety, konsekwencjach czynów niemoralnych-buntu, niesprawiedliwości, zdrady małżeńskiej; temat poezji i misji poety: dzieje rodziny hrabiego Henryka; dramat rodzinny :rozdźwięk pomiędzy prozą życia a powołaniem poety; dramat o rewolucji: próba analizy zjawiska, próba definicji i wytłumaczenia dziejów za pomocą prowidencjalizmu - poglądu, zgodnie z którym o losie jednostek, społeczeństw i świata decydują wyroki Boskie, Opatrzność.

ALEKSANDER FREDRO
- "Śluby panieńskie, czyli magnetyzm serc"
Pod płaszczykiem subtelnej komedii Fredro ukrył polemikę z dotychczasową koncepcją romantycznej miłości i wzorem nieszczęśliwego, doświadczonego przez nią kochanka. Dotychczasowy, dramatyczny amant pokroju Wertera, Gustawa i Giaura zostaje zastąpiony osobnikiem o prozaicznym imieniu - Gucio. Gucio nie cierpi, nie dramatyzuje i nie rozpacza, lecz trzeźwo analizuje rzeczywistość. Dlatego też miłość zaproponowana przez poetę jest radosna i zwycięska. Z utworem wiąże się także termin - mesmeryzm, czyli magnetyzm.



Gatunek

BALLADA

Gatunek wywodzący się z twórczości ludowej, a zatem najlepiej realizujący założenia ludowości. Fabułę i bohaterów ballad romantycy czerpali z reguły z podań ludu. Obok bohaterów realnych pojawiały się postacie fantastyczne. Tajemniczość, irracjonalizm, dramatyczne wydarzenia - to cechy gatunku. Przykładem najlepszym jest zbiór Adama Mickiewicz "Ballady i romanse", który zapoczątkował romantyzm polski.

DRAMAT ROMANTYCZNY
Gatunek uważany za najważniejszy w romantyzmie. Twórcy dramatu romantycznego odrzucili klasyczne zasady (trzech jedności, ograniczonej ilości osób na scenie, kompozycji zamkniętej), a za wzór przyjęli kompozycję dramatu Szekspira. I tak gatunek charakteryzują: synkretyzm, kompozycja otwarta, baśniowość, pomieszanie scen realistycznych i fantastycznych, zerwanie z zasadą trzech jedności, obecność bohatera romantycznego. Najważniejsze Przykłady to dzieła trzech wieszczów: "Dziady" Adama Mickiewicza, "Kordian" Juliusza Słowackiego, "Nie-Boska komedia" Zygmunta Krasińskiego

POWIEŚĆ POETYCKA
Gatunek ten rozpropagował Byron, a przejęli go w Polsce czołowi twórcy romantyzmu. Powieść poetycka (zwana także poematem epickim) łączy pierwiastki liryczne i epickie. Jest to utwór ukazujący dramatyczną i tajemniczą akcję w sposób niechronologiczny (inwersja czasowa). Narrator zdarzeń ujawnia własne uczucia, główna postać to z reguły bohater byroniczny. Przykładem tego gatunku jest: "Giaur" Byrona, "Konrad Wallenrod" Adama Mickiewicza

DRAMAT DYGRESYJNY
Zasadą konstrukcyjną tego gatunku jest fakt, że istotniejsze od wydarzeń i bohaterów są dygresje - czyli odautorskie wstawki, komentujące fabułę, odwołujące się do współczesności twórcy, podejmujące dyskusje na nurtujące go problemy. Akcja jest tu tylko pretekstem, punktem wyjścia do rozwijania dygresji. Przykładem sztandarowym romantycznego poematu dygresyjnego jest: "Beniowski" Juliusz Słowackiego.





Motywy

APOKALIPSA
- "Nie-Boska komedia"
ARKADIA - "Pan Tadeusz"
ARYSTA SŁOWA - "Sonety krymskie"
AUTOTEMATYZM - "Konrad Wallenrod"
BAL - "Dziady cz. III"
BUNT - "Oda do młodości", "Dziady cz. IV", "Pan Tadeusz"
CIERPIENIE - "Romantyczność", "Sonety krymskie", "Hymn (Smutno mi Boże...)", "Kordian"
DOM - "Konrad Wallenrod", "Pan Tadeusz", "Balladyna", "Nie-Boska komedia"
EVERYMAN - "Dziady cz. III"
HISTORIA -"Dziady cz. III", "Kordian", "Nie-Boska komedia"
KONFLIKT POKOLEŃ - "Oda do młodości", "Pan Tadeusz", "Kordian"
MESJANIZM - "Dziady cz. III", "Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego", "Kordian"
MIŁOŚĆ DO OJCZYZNY - "Konrad Wallenrod", "Sonety krymskie", "Reduta Ordona", "Pan Tadeusz", "Dziady cz. III", "Kordian", "Hymn (Smutno mi Boże..)", "Grób Agamemnona"
MIŁOŚĆ I ŚMIERĆ - "Dziady cz. IV", "Konrad Wallenrod", "Kordian"
MIŁOŚĆ SILNIEJSZA NIŻ ŚMIERĆ - "Romantyczność", "Dziady cz. IV"
MIŁOŚĆ SPEŁNIONA - "Pan Tadeusz"
MIŁOŚĆ TRUDNA - "Faust", "Dziady cz. IV"
MŁODOŚĆ - "Oda do młodości", "Kordian", "Pan Tadeusz"
NADZIEJA - "Faust", "Konrad Wallenrod", "Dziady cz. III", "Testament mój"
NIEŚMIERTELNOŚĆ - "Sonety krymskie", "Dziady cz. III"
OFIARA - DAR OFIARNY - "Dziady cz. III", "Kordian", "Reduta Ordona"
PIĘKNO - "Cierpienia młodego Wertera", "Giaur", "Sonety krymskie", "Balladyna"
PODRÓŻ - WĘDRÓWKA - "Faust", "Giaur", "Dziady cz. II", "Sonety krymskie", "Kordian"
POWRÓT - "Lilie", "Dziady cz. II", "Dziady cz. IV", "Sonety krymskie", "Kordian", "Nie-Boska komedia"
PRZEMIANA - "Giaur", "Faust", "Dziady cz. III"
RODZINA - "Pan Tadeusz", "Balladyna", "Cierpienia młodego Wertera"
SAMOBÓJSTWO - "Cierpienia młodego Wertera", "Konrad Wallenrod", "Reduta Ordona"
SAMOTNOŚĆ - "Cierpienia młodego Wertera", "Konrad Wallenrod", "Giaur", "Romantyczność", "Kordian"
TANIEC - "Pan Tadeusz", "Dziady cz. III"
TRADYCJA - "Pan Tadeusz", "Konrad Wallenrod"


Komentarz/uwagi/znalezione błędy: MegaStats
Odsłony:
563613 razy
Ocena:
6/10
Głosy:
261
Oceń:
Szukaj - Prace - Top 10 - Dodaj pracę - Cz@t
Home | Śmieszne sms | Reklama | Napisz do nas
© Copyright by Mumin Designer 2000-2007